Kluczowe aspekty importu żywności z Chin – przewodnik dla przedsiębiorców

Import produktów spożywczych z Azji staje się coraz bardziej popularny w branży spożywczej. Azja oferuje szeroką gamę unikalnych i egzotycznych produktów, które zyskują na popularności wśród konsumentów na całym świecie. W Polsce orientalne produkty spożywcze cieszą się coraz większym zainteresowaniem, co prowadzi do zwiększonej ilości importu tych produktów. Chiny są jednym z czołowych eksporterów żywności na świecie. Import z Chin do Polski wiąże się jednak z wieloma formalnościami, wymaga licznych dokumentów, certyfikatów oraz rygorystycznej kontroli jakości.

Jakie produkty spożywcze najczęściej importuje się z Chin? 

Z Chin do Polski importuje się zarówno surowe produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, jak i ich przetwory. Są to przede wszystkim:

• Owoce (daktyle, morele, pomelo),
• Warzywa, grzyby oraz przetwory,
• Przyprawy (pieprz czarny, kurkuma oraz cynamon),
• Ryby i owoce morza (pangi, homary, krewetki),
• Mięso (wołowina, cielęcina),
• Wszelkiego rodzaju sosy (sos sojowy, sos rybny, sos ostrygowy),
• Herbaty (przede wszystkim zielona),
• Miód.

Import żywności do Unii Europejskiej a regulacje prawne

Organy Unii Europejskiej kładą duży nacisk na bezpieczeństwo produktów spożywczych. Na terenie UE obowiązuje jednolite prawo importowe, co oznacza, że produkty wprowadzone do jednego kraju członkowskiego mogą być sprzedawane w całej UE. Prawo UE dzieli żywność na trzy kategorie:

.        Żywność pochodzenia roślinnego – (np. warzywa, przetwory, grzyby, zboża) – kontrola podlega pod Graniczną Stacje Sanitarno-Epidemiologiczną, kluczowy akt prawny to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625.

2. Żywność pochodzenia zwierzęcego – (np. mięsa, ryby, śmietana, jaja, ser) podlegają pod Wojewódzką Inspekcje Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (WIHARS) oraz Generalny Inspektorat Weterynaryjny (GIW). Kwestie weterynaryjnej kontroli granicznej są regulowane przez  Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/2130 oraz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625.
3. Produkty złożone (np. mrożona pizza z wędzonym mięsem) – jest to żywność zawierająca zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego. Wiele z nich musi przejść weterynaryjną  kontrolę graniczną, podstawowy akt to  Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/692.

Oprócz wyżej wymienionych najważniejszymi aktami prawnymi Unii Europejskiej regulującymi bezpieczeństwo i higienę produktów spożywczych są  Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 oraz Rozporządzenie (WE) nr 178/2002.

Wszelka żywność importowana do Unii Europejskiej musi spełniać określone wymogi:

• Aktów prawnych i zasad wewnątrzwspólnotowych w UE
• Wymagań powstałych na bazie osobnych umów między UE, a krajem trzecim
• Wewnątrzkrajowych przepisów regulujących bezpieczeństwo żywności (np. Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia).

Import żywności z chin – potrzebne dokumenty i certyfikaty 

Import żywności spoza UE wiąże się z koniecznością przedstawienia wielu dokumentów, takich jak:

1. Dokument od producenta zaświadczający, że miejsce produkcji spełnia wymogi sanitarne (potwierdzenie wystawia China Inspection and Quarantine Bureau, w skrócie CIQ):

• świadectwo zdrowia (Health Certificate)- dotyczy produktów pochodzenia zwierzęcego
• świadectwo fitosanitarne (Phytosanitary Certificate) – wystawiany dla produktów pochodzenia roślinnego 
• certyfikat analizy laboratoryjnej (Certificate of Analysis) – obowiązkowy dla każdego rodzaju żywności, jest to świadectwo jakości produktu, potwierdza jego zgodność z normami unijnymi. 

1. Oryginał świadectwa pochodzenia – jeśli stosowane są preferencje taryfowe 
2. CVED – dotyczy produktów pochodzenia zwierzęcego, jest to wspólnotowe świadectwo weterynaryjne wwozu i tranzytu; przed jego uzyskaniem należy złożyć wniosek CVED-P lub CVED-A w odpowiednim posterunku kontroli weterynaryjnej. 
3. Wniosek o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej – podlega jej przede wszystkim żywność pochodzenia roślinnego, po pomyślnie przebytej kontroli otrzymuje się potwierdzenie.
4. Wniosek o ocenę jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych – składa się go w odpowiednim wojewódzkim inspektoracie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Ocena jakości nie jest obowiązkowa ale może pomóc upewnić się, że artykuł spełnia wymogi rynku UE. Należy pamiętać, że świadectwo jakości handlowej zostanie wystawiona wyłącznie na partię towaru przedstawioną do oceny.
5. Zaświadczenie o tym, że produkt nie jest modyfikowany genetycznie ani konserwowany radioaktywnie, a także spełnia normy UE.

Ponadto potrzebne będą dokumenty standardowo wymagane przy odprawie celnej importowej: faktura handlowa, packing list, list przewozowy. Po udanej odprawie zostanie wysłany dokument PZC stanowiący potwierdzenie dopuszczenia towaru. 

Cło na żywności z Chin

Każdy importer jest zobowiązany do uiszczenia opłat celno-skarbowych. Stawki taryfowe można sprawdzić w systemach TARIC lub ISZTAR. Pierwsze cztery kategorie drzewa nomenklatury to właśnie żywność różnego rodzaju:

I „Zwierzęta żywe; produkty pochodzenia zwierzęcego”

II „Produkty pochodzenia roślinnego”

III „Tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego oraz produkty ich rozkładu; gotowe tłuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego”

IV „Gotowe artykuły spożywcze”

Przykładowe taryfy celne na żywność z Chin:

• 1515509900 – olej sezamowy – 9,6%,
• 0712320010 – suszone grzyby typu uszaki, np. mun – 12,8%,
• 0802610000 – orzechy makadamia w łupinach – 2%,
• 0804100091 – daktyle świeże lub suszone – 7,7%,
• 0805400031 – białe pomelo – 2,4%,
• 0902100000 – herbata zielona w opakowaniach do 3 kg – 3,2%,
• 0910110000 – imbir świeży – 0%,
• 2103100000 – sos sojowy – 7,7%,
• 2103200000 – sosy pomidorowe – 10,2%,
• 0304620000 – mrożone filety z pangi – 9%,
• 0306169100 – krewetki z gatunku Crangon crangon – 18%,
• 0307520000 – mrożone ośmiornice – 8%,
• 0409000000 – miód naturalny – 17.3%,
• 0702000007 – pomidory koktajlowe –112.5 EUR / 100 kg,
• 0703200000 – czosnek – 9.6% + 120 EUR / 100 kg,
• 0704909000 – kapusty (np. pak choi) – 12%,
• 0706100010 – marchew – 13,6%,
• 0709921000 – oliwki – 4,5%.

Zgłoszenia celnego dokonuje się na formularzu Jednolitego Dokumentu Administracyjnego (Single Administrative Document, SAD). Należy pamiętać, że towary zostaną dopuszczone do obrotu dopiero po uiszczeniu cła (wyliczonego na podstawie wartości celnej, czyli sumy wartości towaru i kosztów transportu) i podatku VAT (wyliczonego jako procent sumy wartości celnej i cła).

Kontrola sanitarna

Większość żywności sprowadzanej z Unii Europejskiej podlega kontroli sanitarnej na granicy. Wykaz szczegółowy produktów objętych tym obowiązkiem znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia. Są to przede wszystkim: owoce, warzywa, oleje roślinne, orzechy, grzyby, zboża, czekolada, soki, makarony i alkohol. 

Kontrola sanitarna najczęściej polega na sprawdzeniu dokumentacji towaru i oględzinach. Do rozpoczęcia procedury niezbędny jest wniosek o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej. W ramach kontroli mogą zostać pobrane próbki do badań laboratoryjnych (w przypadku uzasadnionego podejrzenia co do bezpieczeństwa produktu).

Import produktów pochodzenia zwierzęcego 

Podobnie jak w przypadku kontroli sanitarnej, kontrola wszystkich żywych zwierząt oraz produktów pochodzenia zwierzęcego jest obowiązkowa przed odprawą celną. Produkty pochodzenia zwierzęcego podlegają pod Wojewódzką Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Generalny Inspektorat Weterynaryjny. Importer musi złożyć zawiadomienie na druku CVED-A lub CVED-P co najmniej dzień przed przywozem towaru. Powinny być w nim zawarte informacje o przewidywanym czasie przywozu, rodzaju i ilości importowanych produktów. Po pomyślnej kontroli graniczny lekarz weterynarii wystawi wspólnotowe świadectwo weterynaryjne przekroczenia granicy (CVED).

Jak rozpocząć import żywności z Chin?

Wyszukiwanie producentów żywności z Chin można rozpocząć na serwisach B2B. Kluczowe jest znalezienie dostawcy, który spełnia wymagania UE i może dostarczyć wszystkie wymagane certyfikaty. Ważne jest także bezpieczeństwo transakcji, w tym audyt dostawcy oraz wstrzymanie pełnej zapłaty do momentu otrzymania dokumentów eksportowych.

Import żywności z Chin – odpowiedzialność importera

Jeżeli producent nie ma przedstawicielstwa w UE, to importer odpowiada za zgodność produktów z normami. Jako, że żywność, to szczególnie wrażliwa grupa produktowa, w przypadku podejrzenia, że produkty są niezgodne z normami, importer ma obowiązek je jak najszybciej wycofać z rynku. 

Transport żywności z Chin 

Transport żywności to jedno z większych wyzwań logistycznych. Aby zachować świeżość produktów na długiej trasie, niezbędne jest zapewnienie odpowiednich warunków temperaturowych. Środki transportu mogą być różne: morski, lotniczy lub kolejowy, a wybór 

Czy import żywności z Chin jest bezpieczny? 

Niektórzy przedsiębiorcy mogą obawiać się o bezpieczeństwo żywności z Chin. Jednak w 2015 roku chińskie standardy bezpieczeństwa zostały znacząco zaostrzone. Wprowadzono m.in. regulacje dotyczące GMO, żywności dla dzieci, dodatków do żywności, etykietowania oraz system rejestracji przedsiębiorstw. Dzięki tym zmianom bezpieczeństwo importu żywności z Chin do UE znacznie wzrosło, co sprawia, że import z tego kraju nie stanowi już zagrożenia.