19 maja 2025 roku w Londynie odbył się pierwszy od czasu Brexitu szczyt UK–UE, który przyniósł przełomowe decyzje mające kluczowe znaczenie dla przyszłości handlu pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską. W ramach nowego partnerstwa strategicznego, obie strony zawarły szereg konkretnych porozumień, które upraszczają handel, eliminują dotychczasowe bariery i dają szansę na nowy impuls gospodarczy. Szczególnie istotne z perspektywy branży celnej i handlowej są ustalenia dotyczące współpracy sanitarno-fitosanitarnej (SPS), handlu energią, systemów ETS, mobilności biznesowej oraz ułatwień granicznych.
Dla podmiotów prowadzących wymianę towarową między UK a UE, w tym eksporterów, importerów, agencji celnych i operatorów logistycznych, zmiany te oznaczają realne obniżenie kosztów transakcyjnych oraz uproszczenie procedur odprawy towarów.
1. Nowa strefa SPS – rewolucja w handlu produktami rolno-spożywczymi
Jednym z najistotniejszych postanowień szczytu jest utworzenie wspólnej strefy Sanitary and Phytosanitary (SPS) Zone, która radykalnie upraszcza procedury eksportu i importu towarów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego pomiędzy UK a UE. Ma to szczególne znaczenie w świetle danych, które pokazują, że od 2018 do 2024 roku eksport produktów rolno-spożywczych z UK do UE spadł o 21%, a import z UE o 7%.
2. Ujednolicenie i uproszczenie handlu energią oraz połączenie ETS
Stabilizacja handlu energią elektryczną
W celu zapewnienia większej przejrzystości inwestycyjnej dla przemysłu, planowane jest wzmocnienie zapisów dotyczących energii w ramach umowy o handlu i współpracy między Wielką Brytanią a Unią Europejską. Ma to na celu stworzenie trwałych podstaw prawnych, które zapewnią przedsiębiorstwom większą pewność w perspektywie długoterminowej.
Rozważany jest również ponowny udział Wielkiej Brytanii w unijnych platformach handlu energią elektryczną. Od momentu wyjścia z UE wymiana ta przebiega mniej efektywnie, co prowadzi do wyższych kosztów i zwiększonych barier handlowych. Integracja z europejskimi mechanizmami może usprawnić przepływ energii, obniżyć ceny zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w państwach członkowskich UE, oraz wesprzeć rozwój odnawialnych źródeł energii na Morzach Północnych. Działania te mają znaczenie zarówno dla ograniczenia kosztów energii, jak i realizacji celów klimatycznych.
Ponadto zakłada się zacieśnienie współpracy w zakresie czystych technologii energetycznych – w tym wodoru, wychwytywania i składowania CO₂ oraz zdekarbonizowanych gazów. Technologie te postrzegane są jako kluczowe dla tworzenia nowych miejsc pracy, pobudzania wzrostu gospodarczego i budowania długofalowego bezpieczeństwa energetycznego opartego na zrównoważonych rozwiązaniach.
Połączenie systemów ETS – korzyści dla przemysłu i eksporterów
Handel emisjami pozostaje jednym z kluczowych narzędzi służących dekarbonizacji przemysłu i realizacji celów zerowej emisji netto. Po opuszczeniu Unii Europejskiej Wielka Brytania ustanowiła własny system handlu uprawnieniami do emisji (UK ETS), niezależny od unijnego rynku.
Brytyjski rynek, jako mniejszy i mniej płynny, może cechować się większą niestabilnością cen, co wpływa na decyzje inwestycyjne przemysłu. Dodatkowo, oddzielenie od unijnego systemu sprawia, że brytyjscy eksporterzy mogą zostać objęci unijnym mechanizmem dostosowywania cen na granicach (CBAM) – dotyczącym handlu o wartości ok. 7 miliardów funtów rocznie. Według szacunków, do 2030 r. może to oznaczać dodatkowe obciążenia sięgające nawet 800 mln funtów.
W odpowiedzi planowane jest powiązanie brytyjskiego systemu z unijnym ETS. Taki krok umożliwi:
- tańsze osiąganie celów klimatycznych dzięki uczestnictwu w większym i bardziej stabilnym rynku,
- większą przewidywalność cen, wspierającą inwestycje przemysłu w innowacje, technologie i miejsca pracy,
- ochronę brytyjskiego eksportu przed kosztami wynikającymi z unijnego CBAM,
- uproszczenie barier regulacyjnych, co sprzyja rozwojowi branży składowania CO₂ w Wielkiej Brytanii i zwiększa jej atrakcyjność dla zagranicznych partnerów.
Połączenie systemów może zatem wzmocnić konkurencyjność brytyjskiego przemysłu i przyspieszyć transformację energetyczną.
Przywrócenie kontyngentu na stal
W ramach uzgodnień szczytu UK–UE 2025, Komisja Europejska potwierdziła, że przywróci krajowy kontyngent taryfowy dla Zjednoczonego Królestwa na stal do poziomów historycznych, obowiązujących przed Brexitem. Ma to zostać odzwierciedlone w nowym systemie kontyngentowym, który wejdzie w życie po zakończeniu obecnego okresu przejściowego po 2026 roku.
Znaczenie porozumienia dla sektora stalowego:
- Zwiększenie dostępności bezcłowych limitów eksportowych do UE – zmniejszenie ryzyka przekroczenia kontyngentu i naliczenia ceł ochronnych.
- Lepsze warunki dla długoterminowych kontraktów handlowych – eksporterzy mogą planować z większą pewnością regulatoryjną.
- Wzmocnienie konkurencyjności brytyjskich producentów stali na rynku unijnym, szczególnie w sektorach takich jak budownictwo, motoryzacja i inżynieria ciężka.
Podsumowanie
Porozumienia osiągnięte podczas Szczytu UK–UE 2025 wyznaczają nową jakość we wzajemnych relacjach handlowych. Ujednolicenie standardów SPS, przywrócenie preferencji taryfowych, połączenie systemów ETS oraz działania wspierające mobilność gospodarczą przekładają się na konkretne korzyści operacyjne, finansowe i strategiczne dla firm oraz instytucji obsługujących wymianę towarową.
Zaufaj profesjonalizmowi naszej agencji celnej. Optymalizujemy procesy i gwarantujemy skuteczność. Skorzystaj z naszych usług już dziś! Zadzwoń pod numer: +48570300909 lub zostaw nam swój numer telefonu oraz email, a my skontaktujemy się z Tobą.
