Ile wynosi i od czego zależy wysokość podatku akcyzowego za samochód?

Czym jest podatek akcyzowy?

Akcyza to podatek pośredni nakładany na wybrane produkty w celu ograniczenia ich konsumpcji lub z powodu wysokiego zysku przy niskich kosztach produkcji.

W Unii Europejskiej wyroby objęte akcyzą, jak wyroby tytoniowe i napoje alkoholowe, są regulowane wspólnie (tzw. towary zharmonizowane), jednak niektóre towary, np. samochody, są regulowane indywidualnie przez każde państwo (tzw. towary niezharmonizowane).

W Polsce wysokość akcyzy na sprowadzane samochody reguluje ustawa o podatku akcyzowym z 2008 roku.

Za jakie pojazdy z zagranicy należy uiścić opłatę podatku akcyzowego?

 Według art. 100 ustawy o podatku akcyzowym – przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

1. Import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju,
2. Nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym,
3. Pierwsza sprzedaż na terytorium kraju niezarejestrowanego samochodu osobowego, który został wyprodukowany na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Oznacza to, że obowiązek zapłaty podatku akcyzowego dotyczy wszystkich samochodów osobowych nabytych za granicą, które zostaną po raz pierwszy zarejestrowane w Polsce. Dotyczy to samochodów nowych oraz używanych.

Ile wynosi aktualna stawka odprawy celnej?

Kwota nie jest ustalona odgórnie lecz zależy od pojemność silnika.

Znając tę wartość można w prosty sposób samodzielnie obliczyć stawkę podatku. Jest to o tyle istotne dla kupującego, że może znać stawkę nie czekając na zakup.

Procentowe stawki podatku akcyzowego zapisane w art. 105 ustawy o podatku akcyzowym. W 2024 roku wynoszą one

• 3,1% wartości samochodu w przypadku samochodów osobowych o pojemności silnika do 2000 cm3.
• 18,6% wartości samochodu w przypadku samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2000 cm3.

Stawki podatku akcyzowego za samochody hybrydowe

Ustawodawca od 1 stycznia 2020 roku wprowadził specjalną zniżkę na samochody z napędem hybrydowym, obniżając normalne stawki o połowę.

• 1,55% wartości samochodu – stawka akcyzy dla tzw. pełnych hybryd (HEV) i miękkich hybryd (MHEV), w których pojemność silnika nie przekracza 2000 cm3.
• 9,3% wartości samochodu – wartość akcyzy dla pełnych oraz miękkich hybryd, których pojemność silnika przekracza 2000 cm3.

Najkorzystniej sprowadzać samochody hybrydowe typu Plug-in (PHEV), których silniki nie przekraczaj mocy 2000 cm3 lub samochody elektryczne o rozszerzonym zasięgu (REX), ponieważ tego typu pojazdy są całkowicie zwolnione z akcyzy i najprawdopodobniej ta sytuacja nie ulegnie zmianie w 2024 roku.

W jaki sposób zapłacić podatek akcyzowy za samochód?

 Od momentu sprowadzenia samochodu z zagranicy do Polski w ciągu 14 dni należy wypełnić i złożyć deklarację AKC-U/S. Dokument można złożyć przez internet za pośrednictwem Platformie Usług  Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) lub osobiście w urzędzie skarbowym.  W tym celu należy na druku wypełnić następujące dane:

• nr PESEL lub NIP w rubryce identyfikator podatkowy,
• właściwego naczelnika urzędu skarbowego,
• cel złożenia formularza,
• rodzaj podatnika (osoba fizyczna lub osoba niebędąca podatnikiem),
• imię i nazwisko,
• status podatnika,
• adres zamieszkania lub siedziby firmy,
• wysokość podatku akcyzowego,
• informacje związane z samochodem osobowym (m.in. marka, stan model, rok produkcji, nr VIN, moc silnika, pojemność silnika, przebieg, rodzaj skrzyni biegów, sposób napędu, stan techniczny, rodzaj nadwozia),
• dowód zakupu (faktura lub umowa kupna-sprzedaży).

Na wpłacenie podatku akcyzowego na konto Urzędu Skarbowego w Nowym Targu kupujący ma 30 dni od momentu sprowadzenia samochodu do Polski.

 Co w przypadku zakupu samochodu w kraju trzecim?

W sytuacji, gdy samochód zostanie sprowadzony spoza Unii Europejskiej, a odprawa będzie miała miejsce w Polsce, nabywca będzie zobowiązany do poddania sprowadzonego towaru procedurze celnej (naliczenie cła, VAT oraz akcyzy).

1. Cło dla samochodu zakupionego spoza UE

Sprowadzenie samochodu z kraju trzeciego wiąże się z koniecznością naliczenia cła oraz dokonania odprawy celnej. Zgłoszenia można dokonać:

• elektronicznym dokumentem PZC,
• papierowym dokumentem SAD.

Podstawą do naliczenia cła jest:

• wartość transakcji z dokumentu zakupu,
• koszty transportu samochodu oraz ewentualnego ubezpieczenia do granic zewnętrznych UE.

Stawka należności celnej obecnie wynosi:

• 10% (m.in. dla Kanady oraz USA),
• 0% (dla krajów członkowskich porozumienia EFTA np. Szwajcaria, Norwegia).

Podatek akcyzowy za samochód sprowadzony spoza Unii Europejskiej

Samochody sprowadzane spoza Unii Europejskiej, jak i te kupowane w krajach UE podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym przed pierwszą rejestracją w Polsce. Dlatego należy obliczyć oraz wykazać kwotę akcyzy w zgłoszeniu celnym. 

Podstawą do naliczenia podatku akcyzowego jest:

• wartość celna,
• należne cło.

VAT dla samochodu osobowego zakupionego poza Unią Europejską

Urząd celny na podstawie zgłoszenia celnego nalicza również VAT od zakupionego samochodu. Podstawą do naliczenia podatku VAT z tytułu importowanych towarów jest:

• należne cło,
• podatek akcyzowy,
• wartość celna (podstawa do naliczenia cła).

Eksport samochodu a zwrot podatku akcyzowego

Przepisy przewidują zwrot podatku akcyzowego w przypadku eksportu samochodu, gdy pojazd został nabyty w ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu. 

W art. 107 ustawy o podatku akcyzowym wskazano, że podmiot może ubiegać się o zwrot uprzednio zapłaconej akcyzy, w sytuacji gdy dokona WTD lub eksportu  niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju pojazdu. W tym celu podmiot musi złożyć wniosek właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie jednego roku.

Podmiot ubiegający się o zwrot podatku akcyzowego musi posiadać dokumenty potwierdzające dokonanie dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu, którymi są w szczególności: dokumenty celne, przewozowe, specyfikacja dostawy, faktura oraz inne dokumenty handlowe związane z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportu. 

W przypadku gdy dokumenty nie potwierdzają wykonania eksportu lub dostawy wewnątrzwspólnotowej samochodu osobowego należy przedłożyć inne dokumenty, które wskazują, w szczególności:

1. korespondencji handlowej,
2. dokumentu dotyczącego ubezpieczenia lub frachtu,
3. dokumentu potwierdzającego zapłatę za wykonaną dostawę wewnątrzwspólnotową lub eksport.

Zwrot podatku akcyzowego w przypadku eksportu samochodów osobowych dokonywany jest w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku wraz z oświadczeniami oraz dokumentami. W sytuacji gdy zasadność zwrotu akcyzy wymaga przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego, zwrot akcyzy następuje w terminie 90 dni od złożenia wniosku. 

Właściwy urzędnik urzędu skarbowego uwzględniając wniosek o zwrot podatku akcyzowego jest zobowiązany ostemplować pieczęcią urzędu skarbowego oraz podziurkować każdy dokument dołączony do wniosku o zwrot akcyzy w celu uniknięcia ponownego ich użycia. Po dokonaniu zwrotu akcyzy właściwy naczelnik urzędu skarbowego niezwłocznie zwraca podmiotowi dokumenty dołączone do wniosku o zwrot akcyzy.

Jakie procedury celne będą konieczne w przypadku sprowadzenia samochodu z krajów trzecich?

W granicznym Urzędzie celnym Unii Europejskiej można dokonać odprawy celnej ostatecznej, czyli objąć samochód osobowy procedurą dopuszczenia do obrotu oraz opłacić cło i należne podatki w danym państwie członkowskim UE. 

Jeżeli ostateczna odprawa była dokonana w innym państwie członkowskim UE, niż Polska, to po przywozie tego samochodu do Polski należy w ciągu 14 dni od przekroczenia granicy tego państwa złożyć deklarację akcyzową AKC-U do właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego. 

Jeżeli na granicy celnej Unii Europejskiej nie można dokonać ostatecznej odprawy celnej samochodu, wtedy należy zgłosić go do procedury celnej tranzytu (na dokumencie T1) celem dostarczenia go do właściwego organu celnego (UC/OC), właściwego ze względu na zamieszkanie osoby dokonującej importu. 

Jakie dokumenty będą potrzebne do dokonania odprawy?

Do prawidłowego zgłoszenia celnego (SAD) oprócz deklaracji potrzebne będą dokumenty takie jak:

• dowód rejestracyjny pojazdu (np. w Stanach Zjednoczonych certificate of title),
• dokument potwierdzający prawo własności (np. faktura, umowa kupna sprzedaży),
• wszelkie dokumenty związane z pojazdem np. polisa.

W jaki sposób wyliczana jest wartość cła, podatku oraz akcyzy?

Zakładając, że odprawa zostanie zrealizowana w Polsce oraz wszelkie opłaty zostaną uiszczone w kraju ich wysokość będzie kształtowała się następująco:

• Cło – dla pojazdów sprowadzonych spoza Unii wynosi 10%. W przypadku krajów objętych porozumieniem EFTA (np. Szwajcaria czy Norwegia)  po spełnieniu odpowiednich warunków może wynosić 0%. Podstawą do wyliczenia cła jaką przyjmuje urząd jest kwota z dowodu zakupu (umowa, faktura, rachunek) powiększone o koszty transportu 
• Akcyza – podatek akcyzowy wyliczany jest względem pojemności silnika. Podstawą jaką urząd przyjmuje jest kwota z dowodu zakupu (faktura, umowa, rachunek) powiększona o koszty transportu do granicy, ewentualne ubezpieczenie oraz cło. 
• VAT – w przypadku odprawy dokonywanej w Polsce, wartość podatku VAT wynosi 23%. Podstawą do naliczenia podatku VAT jaką przyjmuje urząd jest kwota z dowodu zakupu (faktura, umowa, rachunek) plus koszty transportu do granicy, ewentualne koszty ubezpieczenia powiększone o cło oraz akcyzę. 

Jakie kroki należy poczynić po dokonaniu odprawy celnej?

Tłumaczenie dokumentów

Po uregulowaniu wszelkich należności celnych związanych z opłaceniem cła, VAT oraz akcyzą należy dokonać tłumaczenia (w przypadku niestandardowych zapisów w dokumentach – tłumaczenia dokonujemy przed odprawą w urzędzie celnym). W zależności od okoliczności należy przetłumaczyć dowód zakupu, dowód rejestracyjny oraz inne dokumenty niezbędne do rejestracji pojazdu.

Badanie techniczne

Przed wizytą w wydziale komunikacji należy uzyskać zaświadczenie o pozytywnie przeprowadzonym badaniu technicznym. W tym celu należy udać się na stacje kontroli pojazdów. W przypadku braku zastrzeżeń diagnosta po kontroli wydaje stosowne zaświadczenie do rejestracji pojazdu. 

Należy pamiętać, iż większość pojazdów sprowadzonych np. ze Stanów Zjednoczonych wymaga odpowiedniego przystosowania do norm określonych w przepisach Unii Europejskiej. Dotyczy to np. wymiany świateł, które w Stanach Zjednoczonych świecą w równomiernym stopniu, natomiast w Europie lewa lampa od prawej ma nieco krótszy zasięg. 

Wydział komunikacji – rejestracja samochodu spoza Unii Europejskiej 

Po dokonaniu wszelkich czynności związanych z dopasowaniem pojazdu do wymagań unijnych oraz uregulowaniem niezbędnych podatków należy udać się do wydziału komunikacji, gdzie rejestracji pojazdu dokonuje starosta właściwego urzędu względem zamieszkania. 

Do rejestracji pojazdu w urzędzie miasta należy przedstawić komplet dokumentów (dowód własności, dowód rejestracyjny, certyfikat własności, ważne badanie techniczne itd.), jak również pozostałe dokumenty świadczące o uregulowaniu wszelkich zobowiązań podatkowych.

Komplet wymaganych dokumentów jakie należy przedstawić w urzędzie wygląda następująco:

• potwierdzenie zapłaty akcyzy (w przypadku odprawy wykonywanej w Polsce podatek akcyzowy uregulowany jest wraz z odprawą SAD),
• dowód zakupu pojazdu (faktura, umowa, rachunek),
• zaświadczenie o pozytywnym przejściu badania technicznego od diagnosty,
• dowód odprawy celnej (wykonanej w Polsce lub na terytorium krajów członkowskich),
• wniosek o rejestrację samochodu,
• dowód osobisty, prawo jazdy, paszport lub inny dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość.

Konsekwencje za niezapłacenie stawki akcyzy w terminie

W przypadku niezapłacenia tego podatku nabywca może spotkać się z poważnymi konsekwencjami. Brak zapłaty akcyzy w wyznaczony terminie może prowadzić do nałożenia grzywny, a w niektórych przypadkach nawet do kary pozbawienia wolności.

Podsumowanie

Rejestracja pojazdów sprowadzonych spoza Unii Europejskiej jak również z krajów wspólnoty wiąże się z koniecznością uiszczenia opłat podatkowych oraz administracyjnych. Wiele czynności wymaga reprezentacji agenta celnego, który reprezentuje np. podczas odprawy celnej w urzędzie. Niektóre czynności wymagają złożenia odpowiednich wyjaśnień lub skomplikowanych deklaracji, gdzie łatwo można popełnić błąd.